Θυρεοειδής

Η αλλαγή στο μέγεθος και το σχήμα του θυρεοειδούς αδένα μπορεί να οδηγήσει τον ασθενή στον γιατρό. Η παρατήρηση των παρακάτω σημείων και συμπτωμάτων μπορεί να κατευθύνει τον άρρωστο στον ενδοκρινολόγο, για διερεύνηση και άμεση εκτίμηση της πιθανότητας καρκίνου του θυρεοειδούς.

• Διόγκωση στο λαιμό
• Πόνος στο εμπρόσθιο μέρος της τραχείας και προς τα αυτιά
• Βρόγχος φωνής ή άλλες αλλαγές στη φωνή που δεν υποχωρούν
• Δυσκολία στην κατάποση
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Συνεχής βήχας που δεν οφείλεται σε κρυολόγημα

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι πολλά από τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να παρουσιαστούν και σε άλλες παθολογικές καταστάσεις που δεν σχετίζονται με τον καρκίνο του θυρεοειδούς.

Η ηλικία, το φύλο, η δίαιτα φτωχή σε ιώδιο, η έκθεση σε ραδιενεργό ακτινοβολία στο κεφάλι και την τραχεία ιδιαίτερα σε παιδική ηλικία και το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του θυρεοειδούς αποτελούν τους κυριότερους παράγοντες κινδύνου.
Καθώς τα άτομα που έχουν κάποιον ή κάποιους από τους γνωστούς παράγοντες κινδύνου δεν παρουσιάζουν πάντα καρκίνο, σε πολλές περιπτώσεις φαίνεται να υπάρχει κάποιος άγνωστος. Γενικά, εάν εντοπιστεί κάποιο οζίδιο στον θυρεοειδή είναι αναγκαία η διερεύνηση και η τακτική παρακολούθηση από ενδοκρινολόγο.

Η ταξινόμηση του καρκίνου του θυρεοειδούς βασίζεται στη διαφοροποίηση των κυτταρικών τύπων στα οποία έχει εντοπιστεί η νεοπλασία και διακρίνεται σε:

• καλά διαφοροποιημένα (θηλώδη, θυλακιώδη, μυελοειδή)
• αδιαφοροποίητα (αναπλαστικά)
• σπάνια (λέμφωμα, σάρκωμα κ.α.)

Ο πιο συχνός τύπος που εντοπίζεται είναι το θηλώδες καρκίνωμα αποτελεί το 80%, περίπου, των περιπτώσεων. Συνήθως, αναπτύσσεται πάρα πολύ αργά και μπορεί να υπάρχει για πολλά χρόνια χωρίς κανένα σύμπτωμα. Αν η διάγνωση γίνει εγκαίρως η ίαση πλησιάζει το 100%.
Ο δεύτερος πιο συχνός τύπος καρκίνου είναι το θυλακιώδες καρκίνωμα και αποτελεί το 10-15% των περιπτώσεων. Αν η διάγνωση γίνει νωρίς και ο καρκίνος είναι περιορισμένος στην θυρεοειδική κάψα (ο σάκος που περιβάλει το θυρεοειδή) τότε η πιθανότητα ίασης είναι σχεδόν 95%. Στις μεγαλύτερες ηλικίες η πιθανότητα ίασης ελαττώνεται.

Σπανιότερος τύπος, που αποτελεί περίπου 4 % των περιπτώσεων, είναι το μυελώδες καρκίνωμα. Αυτός ο τύπος καρκίνου μπορεί συχνά να εντοπιστεί σποραδικά (8-10 περιπτώσεις) και δεν κληρονομείται. Τα 20% των περιστατικών μπορεί να είναι οικογενής, σε αυτή την περίπτωση χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και παρακολούθηση, καθώς και διερεύνηση των συγγενών πρώτου βαθμού. Και αυτός έχει πολύ καλή πρόγνωση, αν διαγνωστεί νωρίς, και δεν έχει επεκταθεί εκτός του θυρεοειδούς.
Ο πιο σπάνιος καρκίνος είναι το αναπλαστικό καρκίνωμα του και αποτελεί το 1-2% των περιπτώσεων, η εξέλιξή του είναι ταχύτατη και είναι ιδιαίτερα επιθετικό.

Πολλές φορές η διάγνωση του καρκίνου του θυρεοειδούς γίνεται μετά από εξέταση ρουτίνας ή στο πλαίσιο τακτικής διαγνωστικής εξέτασης. Αν εντοπιστεί ένας ή περισσότεροι όζοι τότε είναι απαραίτητη η επίσκεψη σε ειδικό ιατρό, τον ενδοκρινολόγο, ο οποίος θα εκτιμήσει εάν χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση.
Ο υπέρηχος του θυρεοειδούς αδένα, μια απεικονιστική μέθοδος που διαρκεί περίπου 10-15 λεπτά και δεν πονάει, έχει τη δυνατότητα να δώσει πληροφορίες για το σημείο, τον αριθμό και το μέγεθος των όζων στον θυρεοειδή και τη γύρο περιοχή.
Η παρακέντηση με λεπτή βελόνη (FNA) αποτελεί τη βασική διαγνωστική εξέταση που μπορεί να δείξει με μεγάλη ακρίβεια αν ένας όζος είναι κακοήθης ή ύποπτος. Με την μέθοδο αυτή αφαιρούνται κύτταρα ή υγρό από τον/τους όζους, με μια πολύ λεπτή βελόνη, τα οποία στη συνέχεια εξετάζονται με μικροσκόπιο.

Τα βασικά στάδια θεραπείας , ανάλογα με τον τύπο του καρκίνου και την έκταση του, είναι:
Χειρουργική αφαίρεση. Μετά την απομάκρυνση του αδένα απαραίτητη είναι η χορήγηση θεραπείας υποκατάστασης των ορμονών του θυρεοειδούς (Τ4) για το υπόλοιπο της ζωής του ασθενούς.
Θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο. Όπως αναφέρθηκε νωρίτερα στη γνωριμία μας με τη φυσιολογική λειτουργία και δομή του θυρεοειδούς αδένα το ιώδιο απορροφάται φυσιολογικά μόνο από τον θυρεοειδή αδένα.
Η θεραπεία βασίζεται στην λήψη μιας ποσότητας ραδιενεργού ιωδίου έτσι ώστε να καταστραφεί οποιοδήποτε υπόλειμμα του θυρεοειδούς που έχει παραμείνει μετά από το χειρουργείο. Το ραδιενεργό ιώδιο μπορεί ακόμα να «σκοτώσει» καρκινικά κύτταρα που έχουν ξεφύγει σε άλλα σημεία του σώματος. Η θεραπεία αυτή μπορεί κάποιες φορές να χρειαστεί επανάληψη, αν υπάρχουν σημάδια υποτροπής της νόσου.
Εξωτερική ακτινοβολία. Σπάνια μπορεί να χρειαστεί αν έχουμε να αντιμετωπίσουμε έναν καρκίνο που δεν προσλαμβάνει ιώδιο (μυελοειδές και αναπλαστικό).
Χημειοθεραπεία. Δεν χρειάζεται συνήθως στον καρκίνο του θυρεοειδούς, εκτός από τις περιπτώσεις αναπλαστικού ή σε περιπτώσεις με μεγάλη επέκταση.
Στοχευμένη θεραπεία. Οι ερευνητές βρίσκονται στο στάδιο ανάπτυξης στοχευόμενων θεραπειών.