Επιλογή Σελίδας

Μελάνωμα

Τι είναι το Μελάνωμα

Το κακόηθες μελάνωμα  είναι μια μορφή καρκίνου του δέρματος που αναπτύσσεται από τα μελανοκύτταρα ( κύτταρα του δέρματος που παράγουν χρωστική).Το μελάνωμα αποτελεί σήμερα το 3% του συνόλου των καρκίνων, με αυξανόμενη συχνότητα παγκοσμίως  ( περίπου 800000 νέες περιπτώσεις ετησίως) . Διεθνείς οργανισμοί συμφωνούν ότι η υπέρμετρη έκθεση στην  ηλιακή ακτινοβολία, ιδιαίτερα κατά την παιδική ηλικία,  είναι η κύρια αιτία του μελανώματος.

Πρόληψη

Η πρώιμη ανίχνευση και πρόληψη του μελανώματος επιτυγχάνεται με  τρεις κυρίως τρόπους:

Α. Τακτική εξέταση του δέρματος από δερματολόγο.

Β. Ορθή εφαρμογή των κανόνων αντιηλιακής προστασίας.

Γ. Περιοδική αυτοεξέταση του δέρματος (από τον ίδιο τον ασθενή)

Κανόνες αντιηλιακής προστασίας

  • Περιορισμός έκθεσης στον ήλιο, ειδικά τις μεσημβρινές ώρες
  • Συχνή εφαρμογή αντιηλιακών με ευρύ φάσμα προστασίας (UVB+UVA) και ψηλό δείκτη προστασίας ( SPF> 25),  15 με 30 λεπτά πριν από την έκθεση στον ήλιο.
  • Καλή προστασία των ματιών με γυαλιά ηλίου με φακούς που απορροφούν  την UV ακτινοβολία
  • Χρήση καπέλου με ευρύ γείσο  και προστατευτικού ρουχισμού. Υπάρχουν υφάσματα που βοηθούν στο να απορροφηθούν οι ακτινοβολίες UVA και UVB. Προσοχή: η υπεριώδης ακτινοβολία μπορεί να διαπεράσει τον ελαφρύ ρουχισμό, το παρμπρίζ του αυτοκινήτου και το παράθυρο.
  • Προστασία από τη UV ακτινοβολία που αντανακλά από την άμμο, το νερό, το χιόνι ή τον πάγο.
  • Αποφυγή της χρήσης solarium και τις τεχνητές πηγές μαυρίσματος.
  • Τα παιδιά χρειάζονται αυξημένη προστασία: ηλιακά εγκαύματα της παιδικής ηλικίας διπλασιάζουν τις πιθανότητες να πάθει κάποιος μελάνωμα.

Πως γίνεται η αυτοεξέταση;

  • Έλεγχος εάν υπάρχουν συγκεκριμένες αλλαγές στο δέρμα:
  • Ένας νέος σπίλος (ελιά), ο οποίος φαίνεται ανώμαλος.
  • Μια αλλαγή στο μέγεθος, τη μορφή, το χρώμα ή την σύσταση του σπίλου
  • Μια πληγή που δεν κλείνει.
  • Ένας σπίλος που αιμορραγεί

Ο έλεγχος γίνεται με προσεκτική παρατήρηση της επιδερμίδας σε 8 στάδια:

  1. Το πρόσωπο, χωρίς να ξεχάσετε την περιοχή των αυτιών
  2. Το τριχωτό της κεφαλής, με τη βοήθεια ενός σεσουάρ.
  3. Την παλάμη, τα νύχια, και την περιοχή από τους καρπούς έως τον αγκώνα.
  4. Τους αγκώνες, τους βραχίονες, τις μασχάλες.
  5. Την περιοχή του λαιμού, το στήθος (εξετάζοντας προσεκτικά την περιοχή κάτω ακριβώς από το στήθος για τις γυναίκες), και την κοιλιά.
  6. Μπροστά σ΄ έναν καθρέφτη, και κρατώντας έναν μικρότερο καθρέφτη στο χέρι, το σβέρκο, το πίσω μέρος των αυτιών, τους ώμους και την πλάτη.
  7. Τους γλουτούς και την πίσω περιοχή των μηρών.
  8. Σε καθιστή στάση, τους μηρούς, τις γάμπες, τα πόδια και τις πατούσες, χωρίς να ξεχάσετε τα νύχια και την περιοχή των γεννητικών οργάνων με τη βοήθεια ενός καθρέφτη.

Αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος διατρέχουν:

  • Άτομα με μεγάλο αριθμό σπίλων – ελιών (>50)  η δυσπλαστικούς σπίλους
  • Άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα που κοκκινίζει ή καίγεται εύκολα στον ήλιο και μαυρίζει ελάχιστα..
  • Άτομα με ιστορικό ηλιακών εγκαυμάτων κατά την παιδική ηλικία.
  • Άτομα με κληρονομική προδιάθεση για μελάνωμα.
  • Άτομα με αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα
Έγκαιρη Διάγνωση

Η πρώιμη διάγνωση και η έγκαιρη αντιμετώπιση του μελανώματος οδηγεί στην πλήρη θεραπεία και ίαση του προβλήματος. Αντίθετα , σε προχωρημένα στάδια, το μελάνωμα μπορεί να επεκταθεί σε άλλα όργανα και να κάνει μεταστάσεις. Δυσχεραίνοντας σημαντικά την δυνατότητα μίας επιτυχούς θεραπευτικής παρέμβασης.

Ο οποιοσδήποτε σπίλος (ελιά)  αλλάζει χαρακτηριστικά είναι ύποπτος. Ορισμένα ιδιαίτερα γνωρίσματα, όπως η ασυμμετρία, η ανομοιογένεια στο χρώμα, η ανωμαλία των ορίων της βλάβης, και η αυξημένη διάμετρος, μπορούν να βοηθήσουν στο να διαγνώσουμε έγκαιρα το μελάνωμα. (κανόνας ABCD)

A (assymetry) – Η ασυμμετρία: Η δερματική βλάβη είναι ασύμμετρη. Εάν χωρίσουμε την βλάβη  με μια γραμμή στη μέση, τα δύο «μισά» τμήματα δεν ταυτίζονται.
B (border) – Η περιφέρεια ης βλάβης: Τα όρια της βλάβης είναι συχνά υπερυψωμένα, ασαφή, θολωμένα ή ανώμαλα και η μελάγχρωση επεκτείνεται στο περιβάλλον δέρμα.
C (color) – Το χρώμα: Το  χρώμα της βλάβης δεν είναι ομοιόμορφο. Υπάρχουν διάφορες αποχρώσεις του μαύρου, του καφέ καθώς και περιοχές λευκής απόχρωσης, γκρι, κόκκινης, ροζ ή μπλε.
D (diameter) – Η διάμετρος: Υπάρχει αλλαγή στο μέγεθος της βλάβης, συνήθως αύξηση. Τα μελανώματα είναι συνήθως μεγαλύτερα από τη γόμα ενός μολυβιού

Στάδια Νόσου

Εάν στη  βιοψία φανεί μελάνωμα, ο γιατρός χρειάζεται να γνωρίζει το στάδιο της νόσου για να διαλέξει την καλλίτερη θεραπεία. Το στάδιο καθορίζεται από:

  • Το μέγεθος (έκταση) της βλάβης.
  • Το βάθος στο οποίο έχει εισβάλλει κάτω από την επιφάνεια του δέρματος (επιδερμίδα).
  • Την μετάσταση ή όχι στους γειτονικούς λεμφαδένες ή σε άλλα σημεία του σώματος

Τα στάδια αυτά είναι:

Στάδιο 0: Το μελάνωμα αφορά μόνο την εξωτερική επιφάνεια του δέρματος (επιδερμίδα) Είναι το λεγόμενο μελάνωμα in situ.

Στάδιο I: Ο όγκος φθάνει σε βάθος μικρότερο από 1 χιλιοστό, η επιδερμίδα μπορεί να έχει υποστεί ρήξη (εξέλκωση) Ή ο όγκος φθάνει σε βάθος 1 έως  2 χιλιοστά απουσία εξέλκωσης.

Στάδιο II: Ο όγκος φθάνει σε βάθος  μεταξύ 1έως 2 χιλιοστά με εξέλκωση Ή πάνω από 2 χιλιοστά με/ή χωρίς εξέλκωση.

Στάδιο III: Υπάρχει μετάσταση σε τουλάχιστον ένα λεμφαδένα.

Στάδιο IV: Υπάρχουν μεταστάσεις σε άλλα όργανα, λεμφαδένες ή σε περιοχές του δέρματος μακριά από τον πρωτογενή όγκο.

Θεραπεία

Η θεραπεία του μελανώματος εξαρτάται από το στάδιο της νόσου, μέγεθος και τοποθεσία του όγκου και από την γενική υγεία και ιατρικό ιστορικό. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο σκοπός της αγωγής είναι να απομακρύνει ή να καταστρέψει ολοσχερώς τα καρκινικά κύτταρα. Το μελάνωμα μπορεί να ιαθεί εάν βρεθεί και αντιμετωπιστεί έγκαιρα.

Το μελάνωμα συνήθως αντιμετωπίζεται χειρουργικά. Ο γιατρός όμως μπορεί να επιλέξει  χημειοθεραπεία ( τοπική, υπό μορφή χαπιού ή ενδοφλέβια έγχυση), βιολογική θεραπεία ( που μπορεί να ενισχύσει την φυσική άμυνα του οργανισμού κατά του καρκίνου) και ακτινοβολία ή συνδυασμό τους.

Παρενέργειες

Πιθανές παρενέργειες του μελανώματος είναι:

  • Καταστροφή ιστών στο βάθος.

Παρενέργειες της θεραπείας όπως:

  • Κόπωση
  • Απώλεια μαλλιών
  • Ναυτία
  • Πόνος
  • Μεταστάσεις σε άλλα όργανα